صفحه ۳۶ مطالعات پنجم

● صنایع کارخانه‌ای ایران

در کشور ما صنایع مختلفی وجود دارد. به طور کلی، صنایع کارخانه‌ای را می‌توانیم به دو دسته تقسیم کنیم: صنایع مادر و صنایع مصرفی.

※ **صنایع مادر** کالاهایی تولید می‌کنند که مردم آنها را نمی‌خرند و از آنها به طور مستقیم استفاده نمی‌کنند. از این کالاها در کارخانه‌های دیگر استفاده می‌شود. برای مثال، کارخانه‌ی ذوب‌آهن ورقه‌های آهنی تولید می‌کند. این ورقه‌ها در کارخانه‌ها یا کارگاه‌های دیگر به کالاهای مورد نیاز مانند یخچال و اتومبیل تبدیل می‌شوند. صنایع ذوب‌آهن و فولاد از صنایع مادر هستند.

※ **صنایع مصرفی** کالاهایی تولید می‌کنند که مردم آنها را می‌خرند و به طور مستقیم مصرف می‌کنند یا مورد استفاده قرار می‌دهند.

● پراکندگی صنایع مادر

مهم‌ترین صنایع مادر در کشور ما صنایع ذوب‌آهن، پتروشیمی و ماشین‌سازی است.

صنایع ذوب‌آهن: در کارخانه‌های ذوب‌آهن قطعات آهن تولید می‌شود. اولین کارخانه‌ی ذوب‌آهن ایران در نزدیکی اصفهان ساخته شده است. سنگ آهن مورد نیاز این کارخانه از معادن آهن استان یزد تأمین می‌شود. سپس در کوره‌های بسیار داغ ذوب می‌گردد و به آهن تبدیل می‌شود.

صنایع پتروشیمی: کارخانه‌های پتروشیمی، نفت و گاز را به مواد شیمیایی تبدیل می‌کنند. از این مواد در کارخانه‌های دیگر برای تولید رنگ، چسب، کود شیمیایی، لاستیک و مواد شوینده (پودرهای لباس‌شویی) استفاده می‌شود.