صفحه ۷۱ فارسی ششم

درک مطلب
۱. ارزش و عظمت لغت‌نامه‌ی دهخدا را با چه کتابی برابر نهاده‌اند؟ چرا؟
با شاهنامه‌ی فردوسی. زیرا همان‌طور که فردوسی با سرودن شاهنامه زبان فارسی را از نابودی نجات داد و زنده کرد، دهخدا نیز با تألیف لغت‌نامه، تمام کلمات و فرهنگ زبان فارسی را ثبت و ضبط کرد و مانع از فراموشی آن‌ها شد. هر دو اثر، ستون‌های اصلی زبان فارسی هستند.
۲. در لغت‌نامه‌ی دهخدا در جلوی هر کلمه، چه اطلاعاتی آمده است؟
در جلوی هر کلمه، معنای دقیق، موارد کاربرد، طرز تلفظ صحیح و همچنین اشعار و اطلاعات دیگری (مثل شواهد از متون ادبی) درباره‌ی آن کلمه آمده است.
۳. دیدگاه نویسنده نسبت به دهخدا چیست؟ عبارتی از متن بیان کنید که این نظر را نشان دهد.
نویسنده دهخدا را انسانی بزرگ، عاشق وطن، پرتلاش و «بزرگ‌مرد فرهنگ ایران» می‌داند. عبارت متن: «در میان دانشمندان معاصر ایران، باید علّامه دهخدا را بزرگ‌مرد فرهنگ ایران دانست. او سرشار از عشق به فرهنگ وطن بود…»
۴. فکر می‌کنید مصرع‌های «درد عشقی کشیده‌ام که مپرس» و «رنج‌هایی کشیده‌ام که مپرس» به ترتیب به کدام دغدغه‌ی دهخدا و کارهای او اشاره دارد؟
«درد عشقی کشیده‌ام…» اشاره به عشق عمیق او به وطن، زبان فارسی و فرهنگ ایران دارد که انگیزه اصلی او بود. «رنج‌هایی کشیده‌ام…» اشاره به زحمات طاقت‌فرسا و ۴۰ سال تلاش شبانه‌روزی او برای جمع‌آوری و نوشتن لغت‌نامه در شرایط سخت دارد.
واژه آموزی (ساخت واژه با «نامه»)

روش ساخت واژه جدید: یکی از راه‌های واژه‌سازی در فارسی، اضافه کردن پسوند «نامه» به پایان برخی کلمات است. «نامه» معمولاً به معنی نوشته، مکتوب یا کتاب است.

  • روز + نامه = روزنامه: نوشته‌ای که هر روز منتشر می‌شود و اخبار روز را دارد.
  • کار + نامه = کارنامه: برگه‌ای که نتیجه‌ی کار و تلاش (نمرات) در آن نوشته شده است.
  • دعوت + نامه = دعوت‌نامه: نامه‌ای که برای دعوت کردن کسی به جایی فرستاده می‌شود.
  • زیارت + نامه = زیارت‌نامه: نوشته یا کتابی که آداب و متن‌های مخصوص زیارت در آن آمده است.

مثال‌های دیگر: کتاب‌نامه، سفرنامه، زندگی‌نامه، قول‌نامه.

برای ثبت پرسش باید وارد حساب کاربری خود شوید. ورود به حساب


پرسش و پاسخ بدون پرسش

تا کتون پرسشی ثبت نشده.