صفحه ۱۳ علوم پنجم

تغییر فیزیکی (مراحل ۱ و ۲)
مرحله‌ای که تغییر فیزیکی رخ می‌دهد: مراحل اولیه، یعنی مخلوط کردن شیر با آب و حل کردن نمک در ماست و اضافه کردن آن به شیر.
دلیل:

در این مراحل، هیچ ماده‌ی جدیدی تولید نمی‌شود. ما فقط چند ماده را با هم ترکیب می‌کنیم.
وقتی شیر و آب را مخلوط می‌کنیم، فقط یک مخلوط از این دو ماده داریم.
وقتی نمک را در ماست حل می‌کنیم، نمک ناپدید به نظر می‌رسد اما هنوز در آنجا وجود دارد و خواص شیمیایی خود را از دست نداده است.

این تغییرات صرفاً فیزیکی هستند، چون فقط شکل ظاهری و حالت ترکیب مواد عوض شده است، نه ماهیت و جنس آن‌ها.


تغییر شیمیایی (مرحله ۳)
مرحله‌ای که تغییر شیمیایی رخ می‌دهد: مرحله سوم، یعنی زمانی که مخلوط را برای یک هفته در بطری در بسته نگه می‌داریم.
دلیل:

در این مدت، یک فرایند شیمیایی به نام تخمیر (Fermentation) اتفاق می‌افتد.
باکتری‌های مفیدی که در ماست وجود دارند، قند موجود در شیر (لاکتوز) را مصرف می‌کنند.
در نتیجه‌ی این واکنش، مواد کاملاً جدیدی تولید می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها گاز کربن دی‌اکسید (CO₂) است.
همین گاز است که باعث می‌شود نوشیدنی شما گازدار شود و وقتی بطری را باز می‌کنید، صدای گاز را بشنوید. همچنین طعم نوشیدنی کمی ترش‌تر و متفاوت می‌شود که این نیز نشانه‌ی تولید مواد جدید (مانند اسید لاکتیک) و یک تغییر شیمیایی است.