در سالهای پیش با مقررات خانه و مدرسه آشنا شدید. همچنین آموختید که هر یک از مکانهای عمومی چون کتابخانه، سینما، پارک، مسجد، ورزشگاه و … مقررات مخصوص به خود را دارند.
همانطور که پی بردید به طور کلی قانون و مقررات به چند دلیل به وجود آمده است:
- حفظ حقوق افراد
- برقراری نظم و امنیت
- رشد اخلاقی انسانها
ایجاد نظم و امنیت و جلوگیری از هرج و مرج به نفع همگان بوده و احترام به حقوق دیگران است. عدم رعایت قوانین و مقررات در جامعه، علاوه بر به هم زدن نظم و امنیت اجتماعی موجب پایمال شدن حقوق افراد میشود.

نظم و مقررات: این تصویر، نمونهای عالی از برقراری نظم اجتماعی است. افراد با رعایت یک قانون نانوشته (تشکیل صف)، نوبت را رعایت میکنند. این نظم باعث جلوگیری از هرجومرج، درگیری و اتلاف وقت میشود.
حفظ حقوق افراد: با تشکیل صف، حق تقدم افرادی که زودتر رسیدهاند، حفظ میشود. این کار به همه اطمینان میدهد که نوبتشان بر اساس عدالت و به ترتیب رعایت خواهد شد و حق کسی ضایع نمیشود.
تصویر دوم (پارک خودرو در پیادهرو):
نظم و مقررات: این تصویر نشاندهندهٔ نقض آشکار مقررات راهنمایی و رانندگی و برهم زدن نظم شهری است. پیادهرو محلی برای عبور عابران است و پارک کردن خودرو در آن، استفادهٔ نادرست از فضای عمومی و بینظمی است.
حفظ حقوق افراد: این کار به طور مستقیم حقوق عابران پیاده را پایمال میکند. حق عبور و مرور آزادانه و امن از آنها گرفته شده است. عابران، بهویژه کودکان، سالمندان یا افراد دارای معلولیت، مجبور میشوند برای عبور وارد خیابان شوند که این کار امنیت جانی آنها را به خطر میاندازد. در نتیجه، حق امنیت و حق استفاده از فضای عمومی از شهروندان سلب شده است.
فردی بخواهد خارج از صف افرادی که در نانوایی ایستادهاند، نان بگیرد.
فردی که در آپارتمان زندگی میکند و سهم مشارکت خود در هزینههای ساختمان را پرداخت نمیکند.
رانندهای که بدون توجه به علامت عبور ممنوع داخل خیابان یک طرفه میشود و شدآمد (ترافیک) بهوجود میآورد.
موتور سواری که به علت شلوغی خیابان وارد پیادهرو میشود و از بین مردم عبور میکند.
شرکت ساختمانیای که قرار است سالن ورزشی برای مردم بسازد، اما مقررات ساختمان سازی و مصالح مناسب را به کار نبرد.
عابر پیاده که بدون توجه به چراغ راهنما از لابهلای اتومبیلها حرکت میکند.
مثال: پمپ بنزین: ۱- ورود با صف ……………. نظم و احترام به حقوق دیگران
مدرسه
| مقررات | کارکرد (نتیجه و فایده) |
|---|---|
| ۱. پوشیدن لباس فرم | ایجاد نظم، یکپارچگی و کاهش تفاوتهای ظاهری بین دانشآموزان |
| ۲. حضور به موقع در کلاس | احترام به حقوق معلم و سایر دانشآموزان و از دست ندادن مطالب درسی |
| ۳. انجام تکالیف درسی | تثبیت و تعمیق یادگیری، آماده شدن برای درس جدید |
| ۴. عدم استفاده از تلفن همراه | حفظ تمرکز دانشآموزان و جلوگیری از حواسپرتی در کلاس |
کتابخانه عمومی
| مقررات | کارکرد (نتیجه و فایده) |
|---|---|
| ۱. حفظ سکوت کامل | فراهم کردن محیطی آرام و مناسب برای تمرکز و مطالعه دیگران |
| ۲. بازگرداندن کتاب در موعد مقرر | امکان استفاده چرخشی و عادلانه از کتابها برای همه اعضا |
| ۳. خودداری از خوردن و آشامیدن | حفظ پاکیزگی محیط و جلوگیری از آسیب رسیدن به کتابها |
| ۴. قرار دادن کتابها در جای خود | کمک به نظم کتابخانه و پیدا شدن آسان کتابها توسط دیگران |
بیمارستان
| مقررات | کارکرد (نتیجه و فایده) |
|---|---|
| ۱. رعایت ساعات ملاقات | حفظ آرامش بیماران و جلوگیری از اختلال در کار کادر درمان |
| ۲. حفظ سکوت در راهروها | فراهم کردن محیطی آرام برای استراحت و بهبودی بیماران |
| ۳. عدم استعمال دخانیات | حفظ سلامت بیماران، همراهان و کارکنان مرکز درمانی |
| ۴. رعایت بهداشت فردی و عمومی | جلوگیری از انتقال عفونتها و حفظ محیطی پاکیزه و استریل |
حتماً میدانید که دو مفهوم حقوق و اخلاق در مواردی با هم متفاوت هستند. اخلاق به ما میآموزد که چه رفتاری درست یا نادرست است. حتی اگر قانونی درباره آن وجود نداشته باشد مثلاً کمک کردن به پیرزنی برای عبور از خیابان، در حالی که قانون ما را به این ملزم نکرده است.
– حقوق اما مجموعهای از قوانین است که برای برقراری نظم جامعه وضع شده است اما همیشه و لزوماً با اصول اخلاقی یکسان نیست.
پرسش و پاسخ بدون پرسش
تا کتون پرسشی ثبت نشده.